Welke weg leggen voedseloverschotten af?
Ambassadrice Sandra Bekkari wijst de weg en stroopt de mouwen op
De Belg is er zich niet altijd van bewust: voedseloverschotten leggen een hele weg af alvorens ze kunnen worden weggeschonken aan mensen in nood. Een weg vol logistieke planning, kosten, tijdsdruk en het overheersend belang van voedselveiligheid. Maar ook een weg van vele gepassioneerde vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor de goede zaak. Dankzij hun inzet zijn er in de eerste helft van het jaar gemiddeld op maandbasis bijna 170.000 mensen geholpen met voedselhulp, een absoluut record en een stijging van 6,6% t.o.v. eind 2018.
Deze cijfers tonen aan dat de werking van de Voedselbanken meer dan ooit noodzakelijk is, maar wat doen de Voedselbanken nu precies? Tijdens een bezoek aan de Voedselbank Antwerpen-Mechelen-Turnhout en vzw Moeders voor Moeders ging voedingsdeskundige Sandra Bekkari, ambassadrice bij de Voedselbanken, de rolverdeling na en stak ze zelf de handen uit de mouwen.
De Voedselbanken zijn een begrip in Vlaanderen en zijn bij het grote publiek vooral bekend door hun inzamelacties bij de supermarkten. De voornaamste taak van de Voedselbanken is echter de logistieke organisatie van de kosteloze bedeling van voedsel aan mensen die het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.
Sandra Bekkari is sinds 2018 ambassadrice van de Voedselbanken: ”Voedselhulp is een cruciale factor in de ondersteuning van mensen die het financieel moeilijk hebben. De motivatie die ik zie bij al die vrijwilligers is hartverwarmend. Van de vrachtwagenchauffeur, de verantwoordelijke hygiëne & veiligheid, over de boekhouder, de magazijnier tot de fondsenwerver, ze dragen elk hun steentje bij en samen doen ze het rad van de voedselhulp draaien.”
Ze gaat verder: “Vanuit mijn ervaring als voedingsdeskundige vind ik het natuurlijk prachtig om te zien dat men op het terrein ook aandacht besteedt aan het samenstellen van een evenwichtig aanbod, binnen de beperkingen van te werken met voeding die kosteloos wordt aangeboden.”
“We vinden het fantastisch dat Sandra Bekkari zich engageert als ambassadrice voor de Voedselbanken”, zegt Jef Mottar, gedelegeerd bestuurder van de Belgische Federatie van Voedselbanken. “Als voedingsdeskundige en auteur van vele kookboeken kent zij als geen ander het belang van gezonde, evenwichtige voeding. Het is een stimulans om als organisatie de ingeslagen weg verder te zetten richting een meer gebalanceerd aanbod. Om deze ambitie en de algemene groei te kunnen bolwerken, hebben we echter meer middelen nodig, vandaar een warme oproep aan het grote publiek om ons financieel te ondersteunen.”
Een complementair geheel van ondersteuning
De Voedselbanken staan in voor 80 tot 85% van de totale voedselbedeling in België, maar dat betekent niet dat ze alles zelf (kunnen) doen. In het rad van de voedselhulp vervult iedere schakel zijn eigen rol, waarbij de 305 vrijwilligers van de Voedselbanken fungeren als logistieke draaischijf. De verdeling naar de rechthebbenden gebeurt via de 623 lokale aangesloten verenigingen, dankzij de inzet van nog eens duizenden andere vrijwilligers.
“Waar de specifieke uitdagingen verschillen, staat voedselveiligheid wel duidelijk bij elke schakel voorop, met bijzondere aandacht voor het respecteren van de vervaldata (het verschil tussen ‘Ten minste houdbaar tot’ en ‘Te gebruiken tot’) en van de koude keten bij verse of diepgevroren voedingsproducten”, aldus Jef Mottar. “Dat brengt natuurlijk een grote tijdsdruk met zich mee en het maakt dat we soms bepaalde schenkingen niet kunnen aanvaarden, bijvoorbeeld als we geen ruimte hebben in onze diepvries of geen vrachtwagen ter beschikking hebben om een lading te gaan ophalen. Dat is soms even slikken.”
De verschillende schakels in de voedselhulp:
- De Belgische Federatie van Voedselbanken coördineert op nationaal niveau en zorgt voor de opslag en verdeling in bulk van de producten[1] aan de negen regionale Voedselbanken.
- In 2018 werd 15.351 ton voedsel ingezameld. Er komt logischerwijze heel wat logistieke planning kijken bij het beheren van zo’n grote stockvolumes en de Federatie overziet de financiering van deze logistieke organisatie op de verschillende locaties.
- In het dertigjarig bestaan van de Federatie is het aantal geholpen mensen blijven stijgen tot bijna 170.000 individuen vandaag. Extra opslagcapaciteit en rollend materieel zijn noodzakelijk.
- De regionale Voedselbank is verantwoordelijk voor opslag, beheer en verdeling van voedselproducten aan verenigingen in de eigen regio. Om de eigen werking verder te versterken, organiseert ze op regionaal vlak vaak bijkomende fondsenwerving en onderhoudt ze het contact met lokale overheden.
- De Voedselbank van Antwerpen-Mechelen-Turnhout ontvangt tijdens de wekelijkse verdeling op donderdag in Mortsel gemiddeld 60 lokale aangesloten verenigingen die langskomen om voedseloverschotten te ontvangen.
- Vorig jaar werd 1.436 ton voedselhulp verdeeld in de provincie Antwerpen.
- Op hun beurt staan de verenigingen in voor de verdeling van de ontvangen producten aan mensen die het financieel moeilijk hebben. Verenigingen trachten de voedselbedeling zo goed mogelijk af te stemmen op het profiel van de mensen die bij hen aankloppen, vaak via het aanbieden van samengestelde voedselpakketten of via de formule van een sociale winkel.
- In de regio Antwerpen-Mechelen-Turnhout werden vorig jaar gemiddeld op maandbasis 25.862 mensen geholpen.
- Moeders voor Moeders is een van de grootste liefdadigheidsorganisaties die is aangesloten bij de Voedselbank Antwerpen. De vzw ondersteunt een 800-tal jonge gezinnen op jaarbasis, waarbij een 350-tal wekelijks een beroep doen op voedselhulp.
- Wegens hun naam en grootte ontvangt Moeders voor Moeders ook regelmatig rechtstreeks schenkingen van voedingsbedrijven of van de nabijgelegen groenteveiling.