De Voedselbanken slaan alarm

In 2019 zijn er reeds meer dan 10.500 mensen extra komen aankloppen bij de Voedselbanken. Dit brengt het totaal op 169.642 (+6,6% t.o.v. eind 2018). De steun van partners en het grote publiek aan de Voedselbanken wordt nog crucialer om de voedselhulp te kunnen blijven garanderen. Bovendien pakken zich donkere wolken samen boven de Belgische Federatie van Voedselbanken. Wegens de hervorming van het Europees voedselhulpprogramma binnen het ruimere Europees Sociaal Fonds (ESF+) dreigt immers een belangrijke bron van steun nagenoeg te halveren, van 88 miljoen naar 52 miljoen euro.  

Daarom roept de Belgische Federatie van Voedselbanken de Belgische beleidsverantwoordelijken op zich te engageren om minimaal het huidige budget voor voedselhulp te behouden. 

Herziening FEAD grote gevolgen: 40% minder Europese steun  

Het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) zorgt momenteel voor bijna de helft[1] van de bevoorrading van de Voedselbanken, maar het huidige Europees voedselhulpsysteem wordt vanaf 2021 hervormd. De Europese Commissie heeft een voorstel uitgewerkt voor de periode 2021-2027 waarbij het FEAD zal worden geïncorporeerd in het Europees Sociaal Fonds (ESF+). Hierbij voorziet de Europese Commissie dat lidstaten als wettelijk minimum 2% van dit hulpfonds aan voedselhulp toekennen. Tegelijkertijd stelt ze de lidstaten voor om dit aandeel voor voedselhulp op te trekken tot 4%, om zo de continuïteit van de huidige nationale programma’s te kunnen verzekeren. Het Europees parlement moet zich dit najaar nog uitspreken over dit voorstel.

“Volgens berekeningen van de officiële instantie POD-MI[2] zou deze hervorming grote gevolgen hebben voor de Belgische Federatie van Voedselbanken indien de Belgische overheid zich zou beperken tot het door Europa opgelegde minimum van 2% voor voedselhulp. In dat scenario zou de huidige 88 miljoen euro aan Europese voedselhulp, in de vorm van aangeleverde basisproducten immers worden herleid tot 52 miljoen euro.”, zegt Piet Vanthemsche, voorzitter van de Belgische Federatie van Voedselbanken.

Hij voegt eraan toe: “Bijkomend probleem is dat de diversiteit en het nutritioneel evenwicht van ons voedselaanbod er zal op inboeten. Vandaag laat het huidig FEAD-assortiment ons toe om de nutritionele balans van het aangeboden voedsel bij te sturen.”

Onverwachte zeer sterke stijging

Jef Mottar, gedelegeerd bestuurder van de Belgische Federatie van Voedselbanken, is formeel: ”Een netto daling van 35 miljoen euro aan Europese steun stemt overeen met een effectief volumeverlies van 20% qua voedingsmiddelen. Dat is onaanvaardbaar, zeker gezien we - voor de zoveelste periode op rij - merken dat de nood blijft groeien! Uit de halfjaarlijkse cijfers zien we alweer een onverwachte sterke toename van het aantal rechthebbenden op voedsel – van 159.081 naar 169.642 mensen[3], een stijging van 6,6% t.o.v. eind 2018”.

Hij concludeert: “We roepen de Belgische beleidsverantwoordelijken - wie dat ook mogen zijn, eens de politieke puzzel is gelegd - op om bewust het streefdoel van de Europese Commissie van 4% van het totale ESF+ budget te reserveren voor voedselhulp. Enkel op die manier kunnen we minimaal het huidige budget voor voedselhulp behouden.”

[1] Het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD) stond in 2018 in voor 41% van de bevoorrading van de Belgische Federatie van Voedselbanken. De voorbije jaren schommelde dit telkens rond de 43,5%.

[2] POD Maatschappelijke Integratie.

[3] Zie figuur 1 voor een evolutie van het aantal rechthebbenden dat de Voedselbanken jaarlijks hebben geholpen.