De Voedselbanken laten hun stem horen ter gelegenheid van hun 30-jarig bestaan

De Voedselbanken, lid van de Belgische Federatie van Voedselbanken, gaan reeds 30 jaar de strijd aan tegen zowel de honger als de voedselverspilling in België. Ter gelegenheid van deze speciale verjaardag treedt de VZW op de voorgrond om het belang van haar activiteiten voor de Belgische samenleving te benadrukken.

De omvang van haar activiteiten is de voorbije jaren explosief gegroeid, met in 2017 voor het eerst meer dan 150.000 hulpbehoevenden (erkende minderbedeelden, zie tabel 1). De groei is niet enkel cijfermatig spectaculair, het voedselaanbod kent eveneens een grotere diversiteit, met meer aandacht voor een nutritioneel evenwichtig assortiment (meer verse en diepvriesproducten). Bovendien zetten de Voedselbanken ook meer en meer in op de sociale (her)integratie van mensen die leven in armoede. Om deze groei en capaciteitsuitbreiding te kunnen blijven volgen heeft de Belgische Federatie van Voedselbanken echter meer middelen nodig, o.a. voor meer opslagcapaciteit, diepvriezers en rollend materieel. 

Kerncijfers:

•  De Belgische Federatie van Voedselbanken voert in 2018 reeds dertig jaar een dubbele strijd tegen honger en voor een sociaal en ecologische verantwoorde valorisatie van de voedseloverschotten.
• 1 op 7 inwoners (waaronder 1 op 5 kinderen) loopt risico op armoede in België [1], het aantal erkende leefloners bij het OCMW is de laatste jaren spectaculair gestegen (+9,3 % in 2016) [2].
• In 2017 werd 16.488 ton aan voedsel verdeeld onder 157.151 hulpbehoevenden.

Campagne:

• Op 19 en 20 januari geven de Voedselbanken het startschot van hun nieuwe campagne #socialbank met de onthulling van hun nieuwe slogan: “Samen solidariteit voeden”. Voortaan claimen de Voedselbanken terecht de titel “De meest sociale bank van België”.
• Om de campagne kracht bij te zetten en ook een jonger publiek aan te spreken, zijn de Voedselbanken erg trots dat twee ambassadeurs uit de voedingswereld hun schouders mee onder het project willen zetten. Ze tonen beiden een enorme passie voor voeding en dragen de Voedselbanken een warm hart toe:
  • ​De Vlaamse ‘meter’ is Sandra Bekkari, Voedingsdeskundige en bekend als auteur van kookboeken “Nooit meer diëten” en als tv-gastvrouw van het kookprogramma op VTM “Open Keuken met Sandra Bekkari”.
  • De Franstalige ‘peter’ is Julien Lapraille, bekend als chef in het programma “Le marché de Julien” op Bel RTL, als copresentator van het programma “La grande balade” op RTL-TVI, culinaire columnist bij RTL en ex-deelnemer aan Top Chef

• Naast Sandra Bekkari en Julien Lapraille schakelen de Voedselbanken ook enkele online influencers in om een appel-emoticon te delen op hun persoonlijke kanalen. De appel staat immers symbool voor voedselhulp en dankzij hun medewerking, vestigen de influencers mee de aandacht op de activiteiten van de Voedselbanken en roepen ze hun volgers op tot het ondersteunen van dit project

De Voedselbanken vieren feest in mineur 

De Belgische Federatie van Voedselbanken viert dit jaar, een beetje noodgedwongen, haar 30e verjaardag. Jef Mottar, gedelegeerd bestuurder, legt uit:

“Deze verjaardag geeft ons een dubbel gevoel. Langs de ene kant zijn wij bijzonder fier op onze medewerkers en op de resultaten die we kunnen voorleggen na 30 jaar. Ons initiatief maakt elke dag het verschil voor zoveel mensen, met een duidelijke positieve impact op hun levenskwaliteit.”

Hij gaat verder: “Langs de andere kant is onze innigste wens eigenlijk dat we overbodig zouden worden. Maar zo ziet het er niet naar uit, integendeel, jaarlijks groeit het aantal erkende minderbedeelden dat wij kunnen helpen verder” (+30 % over 5 jaar, +45 % over 10 jaar – zie tabel 1). ”Onze werking blijft dus absoluut noodzakelijk en daarom willen we nu een versnelling hoger schakelen. Wij laten niemand in de steek!” 

Bij het grote publiek staan de Voedselbanken vooral bekend door hun inzamelacties bij de supermarkten. De voornaamste taak van de Voedselbanken is echter de logistieke organisatie van de bedeling van gratis voedsel ten bate van de hulpbehoevenden in België. Om de verdeling van deze voeding zo efficiënt en evenwichtig mogelijk te doen verlopen, werken 310 vrijwilligers van de negen regionale Voedselbanken samen met 626 lokale erkende caritatieve verenigingen. 

Solidariteit = sociale (her)integratie

Naast de dubbele strijd tegen honger en voedselverspilling, dragen de Voedselbanken ook hun steentje bij tot de sociale (her)integratie van mensen die leven onder de armoedegrens. De Voedselbanken zijn effectief erkend als opleidingscentra. Via sociale contracten, gefinancierd door de overheid, zijn momenteel een vijftiental mensen aan de slag bij de Voedselbanken om vaardigheden (bijv. als magazijnier of heftruckchauffeur) onder de knie te krijgen. Dankzij deze ervaring kunnen zij nadien hun kans wagen op de reguliere arbeidsmarkt en zo opklimmen uit de armoede.

De Voedselbanken bestaan enkel en alleen dankzij giften

De armoedebarometer [3] en de ervaringen op het terrein geven aan dat de rol van de Voedselbanken verre van uitgespeeld is. De nood aan gratis voedselhulp wordt immers steeds groter. Daarom zetten de Voedselbanken noodzakelijkerwijze in op een verdere professionalisering en capaciteitsuitbreiding: grotere en energiezuinige opslagplaatsen, koelkamers, diepvriezers, gekoeld transport, enz. Dit vraagt uiteraard zware investeringen – geld dat de Voedselbanken aan burgers en bedrijven moeten vragen, aangezien zij geen overheidssubsidies ontvangen. En daar wringt het schoentje: de huidige giften kunnen deze extra investeringen niet dekken. Hoog tijd om een tandje bij te steken.

Ignace Bosteels, voorzitter van de Belgische Federatie van Voedselbanken: “Sinds enkele jaren merken wij bij de Belgische bevolking een zekere terughoudendheid wat giften betreft. Wij kunnen hen echter geruststellen – de middelen worden bij ons goed aangewend en wij werken op volledig transparante wijze met een minieme werkingskost van 15 eurocent per verdeelde kilo voedsel, mede dankzij de inzet van de vele vrijwilligers. Dit betekent dat elke €1 gift resulteert in 6,50 kilo voedsel – dat maakt een fiscaal aftrekbare gift van €40 rechtstreeks gelijk aan 260 kilo voedsel – een enorme bijdrage!”

Hij voegt eraan toe: “Naast die algemene terughoudendheid ervaren we soms ook een vorm van vermoeidheid tegenover de Voedselbanken. We bestaan als organisatie reeds zo lang en onze activiteiten blijven grotendeels onzichtbaar voor het grote publiek. Bovendien zijn er ondertussen ook andere organisaties actief op het domein van hongerbestrijding. We juichen deze diversificatie toe, maar het maakt dat onze relevantie soms in twijfel wordt getrokken. Op het terrein is onze impact echter enorm en merken we dagdagelijks dat gratis voedsel letterlijk broodnodig is. De Voedselbanken zijn en blijven ontegensprekelijk de grootste organisatie op het vlak van verdeelde volumes. En daarom dringt een modernisering van onze communicatie zich op, om onze cruciale rol te claimen en de nodige donaties te werven. Vandaar de lancering van de actie #socialbank!”

Bij de lancering van de campagne stellen de Voedselbanken ook een nieuw giftkanaal voor: voortaan kan iedereen de organisatie steunen door simpelweg een smsje te sturen met als tekst “Food” naar het nummer 3060. Elke sms staat gelijk aan een bijdrage van 2 euro.

#Socialbank in de praktijk – Samen solidariteit voeden

De Voedselbanken zijn een bank die anders is dan alle anderen:

“Reguliere banken verdelen jaarlijks bonussen en dividenden onder hun medewerkers en aandeelhouders. Bij de Voedselbanken handelen wij in niet-tastbare zaken en met uitzondering van de ongeveer 15 onder een sociaal statuut tijdelijk tewerkgestelden, zijn al onze medewerkers niet-betaalde vrijwilligers. Onze return on investment is niet puur mathematisch te bepalen, maar ieder van ons is ervan overtuigd dat elke inspanning het meer dan waard is. We doen het immers voor “de anderen” en krijgen zoveel oprechte dank en liefde terug van de mensen die we kunnen helpen, dat is onbetaalbaar”, zegt Ignace Bosteels, voorzitter van de Belgische Federatie van Voedselbanken.

Dit maakt dat de Belgische Federatie van Voedselbanken de titel van “meest sociale bank van België” rechtmatig kan claimen. Elke overschrijving, hoe klein ook, komt een grote groep mensen (157.151 personen in 2017) en dus de Belgische samenleving ten goede. Daarnaast houden de Voedselbanken dankzij hun uitgebreid netwerk van 626 lokale erkende verenigingen ook de vinger aan de pols bij de mensen zelf. Bovendien maken de Voedselbanken gebruik van de digitalisering om ook dichter bij de hele bevolking te komen staan: ze berichten over hun activiteiten via sociale media en herzien hun giftkanalen.

De nieuwe slogan verenigt al deze elementen: “Samen solidariteit voeden”.

Naast kwantiteit, staat ook kwaliteit centraal

Anno 2018 staat een evenwichtig voedingspatroon hoog op de agenda bij heel wat Belgische gezinnen. De voorbije 30 jaar hebben ook de Voedselbanken een enorme evolutie doorgemaakt van de vroegere basispakketten (boter, bloem, suiker en melk) naar het huidige aanbod, dat nutritioneel veel evenwichtiger en gevarieerder is samengesteld. 

“Van bij het begin stond voedselveiligheid uiteraard centraal, maar vandaag besteden we ook aandacht aan een goede afwisseling van producten, binnen de beperkingen van te werken met gratis geschonken voedseloverschotten.” aldus Tony Michiels, afgevaardigd bestuurder van de vzw Voedselbank Brussel-Brabant.

Sandra Bekkari, meter van de Voedselbanken, vult aan: “Als voedingsdeskundige en meter van de organisatie vind ik het fantastisch wat ze doen, en wil ik iedereen ook oproepen om hen te steunen. Elk jaar wordt de nood aan gratis voedselhulp namelijk steeds groter en met een kleine bijdrage kan je al meehelpen om samen solidariteit te voeden!”

Op 19 en 20 januari geeft de Belgische Federatie van Voedselbanken het startschot van hun nieuwe campagne #socialbank met de onthulling van hun nieuwe slogan: “Samen solidariteit voeden” op het Muntplein te Brussel. 

 

[1] De interfederale armoedebarometer – www.barometer.mi-is.be

[2] POD Maatschappelijke Integratie, Statistisch rapport, nr. 18, juni 2017, p. 9. http://www.armoedebestrijding.be/cijfers_leefloon.htm

[3 De interfederale armoedebarometer – www.barometer.mi-is.be